صفحه نخست » مقالات » 7 نکته مهم خاک مناسب کشاورزی
7 نکته خاک کشاورزی

7 نکته مهم خاک مناسب کشاورزی

خاک مناسب کشاورزی اولین و شاید مهمترین رُکن برای کاشت بذرهای هیبریدی و یا معمولی باشد؛ اما معمولاً کشاورزان تأثیری که خاک بر سلامتی و نشاط گیاهانشان می‌گذارد را نادیده می‌گیرند.

برای دستیابی به نشاط گیاه و سلامتی آن نیاز است تا عناصر شیمیایی موجود در خاک اندازه‌گیری متعادل شود. مدیریت خاک یک روند مداوم از ابتدا تا انتهای کشت است که با رعایت اصول، خاک به حداکثر بازدهی و کیفیت خود میرسد.

شناسایی نوع خاک

پیش از شروع کشت بصورت وسیع بهتر است خاک سطح زیر کشت خود را برای شناسایی بهتر به آزمایشگاه بفرستید. با یک روش آسان نیز می‌توانید به بافت خاک زمین، باغ و باغچه خود پی ببرید. ابتدا یک گلدان را پر از خاک کرده و سپس خاک آن را حفر کرده و داخل آن آب بریزید .

آیا خاک متراکم و سنگین و هنگام خیس شدن با هم جمع می‌شود یا مانند شن و ماسه سست است؟ حتی امکان دارد خاک بین این دو حالت باشد و تا حدی چسبنده باشد؛ اما امکان اینکه خاک به راحتی خرد شود وجود دارد.

همه خاک‌ها ترکیبی از ذرات معدنی هستند؛ خاک رُس، شن و ماسه. اغلب آن‌ها حاوی مقادیری از انواع ذرات هستند که نسبت آن‌ها متفاوت است. این تفاوت بر تراکم، میزان زهکشی و ظرفیت نگهداری مواد مغذی تأثیر می‌گذارد. در ادامه به خاک‌هایی که قابلیت کشت و کار دارند اشاره می‌کنیم.

خاک کشاورزی

انواع خاک مناسب کشاورزی

خاک رُس: این خاک دارای ذرات ریز و متراکمی است که رطوبت و مواد مغذی زیادی را در خود نگه‌می‌دارد. این نوع خاک، آب را درون خود نگه‌داشته و به آرامی تخلیه می‌کند و زمانی که خشک شود، سخت و فشرده خواهد شد.

خاک رس دانه درشت: ذرات این خاک درشت بوده و آب به راحتی از آن‌ها عبور می‌کند و مواد مغذی نیز به همراه آب از این خاک عبور می‌کند.

لای روب‌ها: دارای ذرات ریز هستند که به یکدیگر می‌چسبند و مانع از تخلیه آب و گردش هوا می‌شوند.

لوم خاک(خاک رس نباتی): این خاک برای کِشت اکثر گیاهان ایده‌آل است و حاوی سه ذره معدنی بوده و سرشار از هوموس است(آنچه پس از تجزیه مواد آلی باقی می ماند).

افزودن مواد آلی بهترین راه برای تبدیل خاک رس به لوم و بهبود ساختار آن است. گزینه دیگر ساختن یک بستر کشت برجسته و پر کردن آن با مخلوط مناسب خاک است.

اندازه گیری Ph خاک

PH خاک چیست، Ph خاک یعنی چه؟  منظور از Ph یا پی اچ، بازی و اسیدی بودن خاک است. میزان اسیدی و بازی بودن خاک به این دلیل مهم است که در صورت عدم تعادل، مانع از رشد و بار دهی گیاه می‌شود.

در واقع Ph خاک یکی از مهمترین عوامل در تعیین باروری گیاه است. اگر خاک قلیایی بالا (با PH بالاتر از 7.5) یا اسیدی (با PH زیر 5.5) باشد، می‌تواند تفاوت زیادی در مواد مغذی موجود در گیاهان ایجاد کند.

اگرچه بیشتر گیاهان طیف وسیعی از سطح PH را تحمل می‌کنند ، آن‌ها خاک‌های با اسید کمتر از (با PH 6 تا 7) را ترجیح می‌دهند؛ زیرا مواد مغذی مهمی مانند نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، کلسیم و منیزیم به راحتی در آن محیط حل می‌شود.

در خاک‌هایی که بیش از حد اسیدی یا قلیایی هستند، گیاهان ممکن است مقدار زیادی مواد مغذی را دریافت کنند و به اندازه کافی سایر مواد غذایی را درون خود نداشته باشند.

ph خاک

چگونه PH خاک خود را آزمایش کنیم؟

برای اندازه گیری Ph خاک، دو روشش زیر را می‌توان بکار گرفت:

کیت آزمایش خاک Diy: این روش برای دریافت سریع‌ترین نتیجه استفاده می‌شود. در این روش می توانید یک کیت تست خاک یا تست کننده الکترونیکی را تهیه کرده و از آن استفاده کنید.

تجزیه و تحلیل خاک بصورت حرفه‌ای: اگر قصد کشت و کار در باغ و یا زمین زراعی جدیدی را دارید، بهتر است خاک خود را به صورت حرفه‌ای آزمایش کنید. در این روش نمونه‌های خاک به آزمایشگاهی ارسال می‌شود که pH خاک، مواد مغذی و همچنین ظرفیت آن در حفظ مواد مغذی را تجزیه و تحلیل می‌کند.

حتماً از مکان‌های مختلف باغ خود نمونه خاک بردارید زیرا PH، حتی در باغچه خانه که کوچک است نیز می‌تواند کمی متفاوت باشد.

  • اگر میزان pH خاک پایین است(اسیدی)، می‌توانید با افزودن آهک، آن را اصلاح کنید.

  • اگر PH زیاد است، گوگرد پودر شده یا سولفات آلومینیوم اضافه کنید.

  • گزینه دیگر انتخاب گیاهانی است که در سطح PH طبیعی خاک شما رشد کنند، مانند گلرنگ‌های دوستدار اسید یا آزالیا.

اصلاح با مواد آلی

با افزودن مواد آلی می‌توان هر نوع خاکی را بهبود بخشید. در اینجا سه روش برای اصلاح خاک کشاورزی با مواد آلی وجود دارد:

  • زباله کمپوست شده
  • کود کشاورزی
  • خاک برگ

مواد آلی در خاک‌های شنی یا ماسه‌ای، باعث افزایش ظرفیت نگهداری آب و نگهداری مواد مغذی می‌شوند. در خاک‌های رُسی باعث شل شدن مواد معدنی شده که در هنگام مرطوب بودن، خاک چسبناک و در هنگام خشک شدن خاک سفت می‌شود.

مواد آلی در همۀ خاک‌ها، منبع غنی از مواد مغذی برای گیاهان و همچنین مواد غذایی برای ارگانیسم‌های مفید خاک است. با گذشت زمان، خاک کاملاً اصلاح شده و بیشتر مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را تأمین می‌کند و نیاز به کود را کاهش می‌دهد.

الیزابت استل، نویسنده کتاب اسرار خاک بزرگ، توضیح می‌دهد اگر بیشتر اصلاحات خاک در پاییز انجام شود، بهترین نتیجه را می‌دهد، بنابراین قبل از کاشت در بهار فصل بعد، آماده و قابل کِشت است.

برای اینکه مواد آلی به سطح ریشه برسد، با استفاده از چنگک باغچه، مواد را در 10 تا 15 سانتی‌متر قسمت بالای آن مخلوط کنید. در باغ های سبزیجات که معمولاً گیاهان یک یا دو سال دارند، می‌توانید هر فصل، خاک خود را اصلاح کنید. باغ‌های چند ساله نیز باید قبل از کاشت اصلاح شوند تا ریشه گیاه آسیب نبیند. بسیاری از گیاهان برای تقسیم بندی باید هر چند سال یکبار از ریشه اصلاح شوند و این کار فرصت خوبی برای کار با مواد آلی اضافی فراهم می‌کند.

 

مواد آلی

میکروارگانیسم‌ها چیست؟

خاک را یک دنیای میکروسکوپی تصور کنید که مجموعه‌ای گسترده از ارگانیسم‌هایی است که به باغ یا زمین کشاورزی روح می‌بخشد. در اکوسیستم خاک، موجوداتی از جمله: کرم‌های خاکی، حشرات، قارچ ها و بسیاری از باکتری‌های مفید که به عنوان خدمه بازیافت Mother Nature (مادر طبیعت) عمل می‌کنند؛ وجود دارد که برگ‌های مرده و بقایای گیاهان را به مواد مغذی موجود در دسترس تبدیل می‌کنند. همچنین به هوادهی خاک و تبدیل مواد آلی به هوموس کمک می‌کنند.

برای کمک به میکروارگانیسم‌ها، شرایط مطلوبی باید ایجاد شود. از آنجا که این میکرو ارگانیسم‌ها شرایط مشابهی دارند؛ باعث رشد مطلوب گیاه می‌شوند.

  • برای حیات خاک کشاورزی بهتر است تا استفاده از سموم برای دفع آفات را به حداقل برسانید.

این مواد سمی حیات خاک و موجودات میکروارگانیسم را تهدید می‌کنند. همچنین از مصرف کودهای سریع العمل غلیظ که می توانند به کرم های خاکی و سایر ارگانیسم های خاک آسیب برسانند، خودداری کنید. درعوض، از کودهای آلی با غلظت کم و فرمول های آهسته رهش استفاده کنید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد بستر کاشت بذر بر روی آن کلیک کنید.

مالچ

استفاده مالچ در خاک این امکان را می‌دهد تا بدون ایجاد مزاحمت در ریشه گیاه، مواد آلی به خاک اضافه شود. زیرا به راحتی روی سطح خاک پخش شده و به طور طبیعی تجزیه می‌شود. استفاده از مالچ مزایای دیگری از جمله موارد زیر را دارد:

  • حفظ رطوبت
  • عدم رشد علف هرز
  • تهویه خاک در تابستان
  • بهبود هوادهی خاک

استفاده از مالچ خطرات خود را نیز دارد، خصوصاً اگر از مالچ اشتباهی بر روی خاک کشاورزی استفاده شود. این انتخاب اشتباه می‌تواند ترکیب شیمیایی خاک و ریز مغذی‌های مفید برای گیاهان را تغییر دهد. همچنین می‌تواند به طور مداوم شرایط مرطوب برای خاک ایجاد کند که منجر به بیماری‌های قارچی ریشه گیاهان به ویژه خاک‌های مرطوب و مناطق مرطوب شود.

شخم زدن خاک

بسیاری از کشاورزان معتقدند که شخم زدن و تجزیه خاک کشاورزی هر ساله محیط مناسبی را برای گیاهان ایجاد می‌کند؛ زیرا باعث مخلوط شدن مواد آلی و بهبود زهکشی می‌شود. برخی دیگر می‌گویند که شخم زدن اتلاف وقت است و در واقع ممکن است بیشتر از فوایدی که دارد صدمه بزند – و اغلب حق با دستۀ دوم است.

شخم زدن اشکالاتی نیز دارد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • آوردن بذرهای خفته به سطح خاک و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و رشد علف‌های هرز می‌شود.
  • اختلال در فعالیت‌های مفید کرم های خاکی. این کرم‌ها، بهترین نیروی کار رایگان هستند که باعث هوادهی خاک و نرم شدن خاک می‌شوند.
  • ایجاد مشکل در فعالیت میکروارگانیسم های مهم خاک که تداخل ایجاد کند.

شخم زدن خاک

سخن پایانی

همانطور که در طول این مقاله بیان شد خاک یکی از مهمترین ارکان کشت و کار است که پیش از کاشت بذر و یا دانه باید به آن توجه کرد. ما در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات جامعی پیرامون شناسایی نوع خاک، ph خاک، مواد آلی، میکروارگانیزم‌ها، مالچ و شخم‌زدن در اختیار شما همراهان گرامی قرار دهیم. 

این مقاله برگرفته و ترجمه شده از سایت روبرو است: https://www.gardendesign.com/soil/

 

2 دیدگاه

  1. Masihrh خرداد ۵, ۱۴۰۰ در ۱۱:۴۸ ق٫ظ

    نقطه نظر بسیار عالی برای کشت اصولی??

    • مدیر سایت خرداد ۵, ۱۴۰۰ در ۱۲:۱۹ ب٫ظ

      سپاس از همراهی و مطالعه دقیق شما همراه گرامی

مشتاقانه منتظر دریافت نظرات شما دوستان عزیز هستیم





For security, use of Google's reCAPTCHA service is required which is subject to the Google Privacy Policy and Terms of Use.