زمان مطلوب برای برداشت بذر نقطه تعادل بین بذر های نارس و تلفات ناشی از رسیدگی بذرها است، که به معنی برآورد زمان مطلوب جهت رسیدن به حداکثر عملکرد بذر های رسیده و با کیفیت می ­باشد. علاوه بر این، روش برداشت و شرایط محیطی زمان برداشت هم می­ تواند اثرات قابل توجهی بر کیفیت و عملکرد نهایی بذر داشته باشد.

علائم رسیدگی بذر گیاه زراعی

علائم کلی رسیدگی در بذر گیاه زراعی شامل: از بین رفتن رنگ سبز بوته ­های مادری، و تغییرات در رنگ پوسته بذر با شروع فرایندهای رسیدگی می ­باشد. گونه­ های زراعی زیادی وجود دارد که رسیدگی بذر در آن­ها بسیار آهسته صورت می­ گیرد، مانند باقلا که در آن ­ها رنگ بوته­ ها همزمان با از بین رفتن برگ قبل از رسیدگی بذر به رنگ سیاه تغییر می ­کند. این امر بر خلاف برخی از گراس ­ها است که رنگ ساقه ­ها در زمان رسیدگی بذر سبز باقی می ­ماند. مهم­ترین اهدافی که باید در زمان کاشت یا برداشت به موقع بذر در نظر گرفته شوند، شامل موارد زیر هستند:

1. خلوص توده بذری برداشت شده
2. حداکثر رسیدگی بذر، که می ­تواند با آزمون ناخن بررسی شود (با فشار دادن نمونه بذر توسط ناخن رطوبت بذر تعیین می ­شود، بذر باید حداقل حالت خمیری داشته باشد ولی نباید خیلی سخت باشد که نتوان با ناخن روی آن خراش ایجاد کرد).
3. محتوای رطوبتی برای گونه ­های زراعی مناسب باشد ( در مزرعه با ساییدن یک نمونه بذری و اندازه گیری میزان رطوبت آن تعیین می ­شود).
4. حداکثر عملکرد بذر

سیستم ­های برداشت بذر

دو سیستم اساسی برای برداشت بذر وجود دارد.

قطع گیاه زراعی و دادن زمان بیشتر به آن جهت خشک شدن در همان محل و یا در زیر سایه بان. ممکن است گیاه زراعی روی زمین گسترده شود و یا برای خشک شدن بیشتر در ردیف­ ها باقی بماند و یا این که جهت خشک شدن بیشتر از مزرعه خارج شود. سیستم اخیر برای آن گروه از گیاهان زراعی که دوره گل شکفتگی و نمو بذر طولانی مدتی دارند، مفید است. سایر مزایای این سیستم عبارت است از:

گیاه زراعی بذری می­ تواند به رسیدگی خود روی بوته مادری ادامه دهد

برداشت می­ تواند زودتر آغاز شود، با این حال زمان بیشتری برای تکمیل رسیدگی مورد نیاز است.

در این سیستم بذر ها به وسیله کمباین از کاه و کلش جدا شده و سپس برای فراوری بیشتر به محل دیگری منتقل می­ شود. به این روش برداشت با کمباین اطلاق می­ شود.

برش مکانیزه

هنگامی که عملیات برش به صورت مکانیزه انجام می ­شود بقایای بوته مادری در همان محل به وسیله شانه برش و یا دروگر ردیف کن­ رها می ­شوند. ماشین­ هایی که قادرند این عملیات را انجام دهند، علاوه بر یک شانه برش دارای یک تسمه نقاله هم هستند و محصول درو شده به وسیله ماشین حرکت داده می ­شود و در یک ردیف باریک قرار می ­گیرند. این ردیف ­ها برای خشک شدن یا به صورت نواری یا ردیفی قرار می­گیرند و یا به همان حال در محل رها می ­شوند تا بر اساس تراکم مواد و سرعت خشک شدن در مزرعه، جمع آوری شوند.